قدمت نام خليج فارس 2500 سال است
واژه "خلیج فارس" به زبان‌های مختلف دنیا :
واژه خلیج فارس در کشورهای مختلف به زبان‌های گوناگون آورده شده که نشانگر پیشینه تاریخی این واژه و به رسمیت شناختن این نام از سوی کشورهای مختف دنیا می‌باشد.
واژه خلیج فارس به زبان انگلیسی «Persian gulf»، فرانسه «golfe persique»، روسی «persidski zaliv»، ترکی «farsi kavfozi»، ژاپنی «perusha wan»، یونانی «persicus sinus»، رومی «mare persicum».
امروز 10 اردیبشهت ماه از سوی مجلس شورای اسلامی به عنوان روز ملی خلیج فارس نامگذاری شده که طی آن پرتغالی‌ها به عنوان اولین اشغالگران خارجی خلیج‌فارس، از این منطقه بیرون رانده شدند.
خليج فارس سومين خليج بزرگ جهان است كه به خاطر موقعيت جغرافيايي خود در طول تاريخ همواره نامش بر سر زبان‌ها بوده است و مردم تمام جهان آن را با نام خليج فارس يا درياي پارس مي شناسند.
قديمي ترين اسناد موجود درباره خليج فارس به كتاب هاي باقيمانده از يونان باستان بر مي گردد. يوناني ها و مورخانشان در اين كتاب ها با نام "پرسيكوس سينوس" كه به معني "خليج فارس" است از اين آبراهه ياد مي كنند و تكرار همين نام باعث مي شود كه بسياري از نقشه هاي باقيمانده از اروپائيان قرن‌ها بعد نيز با همين نام از خليج فارس ياد كنند.
بر اساس نوشته‌هاي مورخان یونانی مانند هرودت (484 - 425 ق.م) کتزیاس (445 - 380 ق.م)، گزنفون (430 - 352 ق.م) استرابن (63 ق.م - 24 م) که پیش از میلاد مسیح می‌زیسته‌اند؛ یونانیان نخستین ملتی هستند که به این دریا نام پرس و به سرزمین ایران پارسه، پرسای، پرس‌پولیس یعنی شهر یا مملکت پارسیان داده‌اند.
«هکاتیوس هلطی» از علمای قدیم یونان كه به پدر جغرافیا ملقب است، در سال 475 قبل از میلاد از نام دریای پارس استفاده کرده است. در نقشه‌های باستانی از قول هرودوت و گزنفون به این دریا، دریای پارس اطلاق شده است و بطلمیوس جغرافی نگار، نقشه‌نگار و ریاضیدان مشهور قرن دوم میلادی، در کتاب جغرافیای عالم که به زبان لاتین نگاشته شده و همچنین در نقشه‌ای که کشیده، از خلیج‌فارس با نام پرسیکوس سینوس یاد کرده است.
کوین توس کوروسیوس روفوس مورخ رومی که در قرن اول میلادی می‌زیسته این دریا را دریای پارس یا آبگیر فارس خوانده است. همچنین در کتاب‌های جغرافیایی لاتین، آب‌های جنوب ایران (دریای مکران و خلیج‌فارس) را ماره پرسیکوم یعنی دریای پارس نوشته‌اند.
انگليسي زبان‌ها نيز اين منطقه جغرافيايي خاص را PERSIAN GULF مي خوانند كه در واقع ترجمه ساده اي از نام "خليج فارس" است و نقشه‌هاي بيشماري كه از ملوانان و جغرافي دانان انگليسي قرون 16 و 17 ميلادي باقيمانده است، اسناد غير قابل انكار اين حقيقت تاريخي هستند.
اسناد تصويري قدمت 300 ساله استفاده از نام خليج فارس در مكاتبات اداري، نقشه‌ها و اسناد بريتانيا پس سالها بايگاني و ممنوعيت مشاهده از سوي تاريخ نگاران و پژوهشگران بالاخره در سال 1387 از آرشيو ملي انگلستان آزاد شد؛ در مراسم رونمايي از اين اسناد تنها يك محقق ايراني به نام مجيد تفرشي دعوت شد.
نقشه بریتانیایی چاپ ۱۸۰۸ میلادی که نام «خلیج فارس» را نشان می‌دهد
دكتر مجيد تفرشي تاريخ نگار و محقق ايراني مقيم لندن در اين باره مي‌گويد: در حال حاضر سه هزار و ۵۰۰ پرونده در اين آرشيو با نام خليج فارس وجود دارد كه به ۳۰۰ تا ۳۰ سال گذشته برمي گردد، همچنين ده ها هزار برگ سند ديگر نيز درباره خليج فارس در آرشيو ملي بريتانيا وجود دارد كه نشان دهنده اهميت اين منطقه براي استعمارگران است.
تفرشي با تأكيد بر اينكه تنها بر اساس اسناد موجود درانگلستان مي توان حقانيت استفاده از نام خليج فارس را به تمام جهان ثابت كرد، مي گويد: آرشيو ملي بريتانيا ۲۰۰ سال پيش از اين تاسيس شده است و بيش از سه و نيم ميليون برگ سند در اين مركز نگهداري مي شود كه بخشي از آنها نيز اسناد مربوط به خليج فارس هستند و تنها با اتكا بر همين اسناد مي توان جواب هر كسي را كه درباره صحت نام خليج فارس تشكيك مي‌كند، داد.
در سال‌هاي اخير كشورهاي عرب حاشيه خليج فارس و در صدر آنها كشور عربستان سعي و تلاش فراواني در تحريف نام خليج فارس داشته‌اند تا از اين تغيير نام اعتباري براي خود بيافرينند و اين آبراه استراتژيك جهان را به نام خود درآورند؛ البته اعراب حاشيه خليج فارس در پيمودن اين مسير تنها نبودند و گهگاه از سوي برخي موسسات بزرگ غربي از جمله نشنال جئوگرافي نيز همراهي مي شدند، اما اين همراهي ها در نهايت به عذر خواهي اين گونه موسسات و جايگزيني نام اصيل خليج فارس به جاي نامهاي جعلي ديگر مي شد.
نقشه قديمي عربستان از منطقه خليج فارس
البته بايد تأكيد كرد كه پس از فتح ایران به دست اعراب در سده هفتم پس از میلاد، تلاشی برای تغییر نام « دریای پارسی» صورت نگرفت واعراب مسلمان عموماً این خلیج را «بحر الفارسی» (دریای پارسی) می‌نامیدند و همین نام از سوی امپراتوری‌های ایرانی، ترک و عربی هم که در ۱۲۰۰ سال بعد منطقه را تحت سلطه خود داشتند نيز استفاده مي‌شد و محققان اسلامی نظیر استخری، مسعودی، بیرونی، ابن حقول، مقدسی، مستوفی و ناصرخسرو که مطالعه در اطراف این دریای ایرانی را تا قرن 15 ادامه دادند، در آثار و نوشته‌های خود از آب‌های جنوب ایران به نام‌های بحر فارس، البحر الفارسی، الخلیج الفارسی و خلیج‌فارس یاد کرده‌اند.
جغرافی‌دانان عرب و اسلامی این نام را از دو تمدن باستانی گرفتند و همزمان مورد استفاده قرار دادند. بدین ترتیب که «پارسا درایای» ایرانی را « بحر فارس» و «سینوس پرسیکوس» یونانی را «خلیج‌فارس» می‌نامیدند و حتی منظور از دو دریا در سوره الرحمن قرآن مجید را نیز همان دریای فارس و دریای متوسط می‌دانستند.
ابوعلی احمدبن عمر معروف به ابن رسته در کتاب الاعلاق النفیسه که در سال 290 هجری به رشته تالیف درآورده، نوشته است: « اما از دریای هند خلیجی بیرون می‌آید به سمت سرزمین فارس که آن را «خلیج‌فارس» می‌نامند»؛ محمد عبدالکریم صبحی نیز در کتاب «علم الخرائط» در نقشه‌هایی که با ترجمه عربی نقل کرده است، دریای جنوب ایران را «الخلیج‌الفارسی» و «بحر فارس» نامیده است.
نقشه‌ای اروپایی از سال ۱۷۱۹ میلادی که نام خلیج فارس را نشان می‌دهد.
منبع :http://www.migna.ir
مرور تلاشهای پوچ برای جعل نام خلیج فارس :
پیروز مجتهدزاده پژوهشگر برجسته ژئوپلیتیک است که تاکنون کتب بسیاری را در جهت صیانت از جزایر تنب و حفظ نام پارسی خلیج فارس به تالیف درآورده است؛ به گونه ای که وی را می‌توان یکی از پیشتازان مبارزات علیه تحریف نام خلیج فارس دانست.
این استاد دانشگاه که در بسیاری از دانشگاه های تهران و لندن تدریس کرده است، با دفاع از عملکرد دولت در برابر تلاش شیخ نشینهای عرب برای جا انداختن نام جعلی خلیج عربی اعلام می کند: ریشه‌های فتنه جعل نام خلیج فارس که توسط صدام حسین با میلیاردها دلار آبیاری شده است، هر از چند گاهی در برخی جاها خودنمایی می‌کند اما ایرانیان به خوبی به مقابله با آن می‌پردازند.
این پژوهشگر جغرافیای سیاسی در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی خارجی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، به مناسبت روز ملی خلیج فارس با اشاره به تاریخچه جعل نام خلیج فارس گفت: مسئله جعل نام خلیج‌فارس مسئله جدیدی نیست. نسل کنونی ممکن است به تازگی متوجه این حرکات ناشایست علمی شده است اما سابقه جعل نام خلیج فارس به اوایل قرن بیستم بر می گردد.
وی ادامه داد: برای اولین بار چارلز بلگریو، نماینده سیاسی بریتانیا در خلیج فارس به دنبال تغییر و ماهیت سرزمین‌های جنوبی از تابعیت ایرانی به عربی در سال 1935 به دولت متبوعش پیشنهاد داد که حالا کشورهای جنوبی خلیج فارس را عربی کردیم نام خلیج فارس را نیز عربی کنیم اما در آن زمان که دولت انگلیس در موارد مختلف درگیری‌هایی با دولت ایران داشت این موضوع مورد توجه قرار نگرفت زیرا نمی‌خواست وارد درگیری تازه‌ای با ایران شود.
این استاد دانشگاه در ادامه اظهاراتش افزود: در سال 1957 این فرد انگلیسی که مشاور شیخ بحرین بود این پیشنهاد را دوباره مطرح کرد و در راستای اجرای این هدف حتی دستور داد که اداره پست انگلیس در خلیج فارس که در بحرین واقع بود نقشه‌هایی را در تمبرهای خود به چاپ رساند که در آنها از نام جعلی خلیج عربی استفاده شد.
مجتهدزاده اضافه کرد: در آن زمان رادیو بی بی سی خبر چاپ تمبرها به نام خلیج عربی را منعکس کرد و دولت ایران نسبت به این اقدام اعتراض کرد و بی بی سی در پاسخ به ایران تعهد داد که دیگر دنبال این اخبار تفرقه‌انداز و ناشی از نژادپرستی نمی‌رود. بدین ترتیب شاهد هستیم که نماینده بریتانیا در خلیج فارس چگونه به این اقدامات دست زد.
وی ادامه داد: در سال 1958 عبدالکریم قاسم در عراق کودتا کرد این شخص جنایت‌کار که بعدها معلوم شد مامور انگلیس است از نام جعلی عربی استفاده کرد از آنجایی که کودتای وی مورد نفرت در منطقه بود کسی به اقدامات وی توجه نمی‌کرد. اما در همان سال عبدالناصر نیز به طور همزمان در دنیای عرب به قدرت رسید و با مشاهده کردن تحرکات جدید در عراق آن را به عنوان رقابت برای رهبری دنیای عرب تلقی کرد. بر همین اساس تصمیم گرفت در سال 1962 بعد از یک عمر شعار خلیج فارس برای رهبری دنیای عرب نام جعلی خلیج عربی را استفاده کنند این در حالی بود که عبدالناصر حتی در سخنرانی‌های گذشته خود در دنیای عرب از نام خلیج فارس استفاده می‌کرد اما بعدها به خاطر ایرادات سیاسی که از وی گرفته شد او هم اسم جعلی را تکرار نکرد.
این استاد دانشگاه با اشاره به قدرت رسیدن صدام حسین در عراق گفت: در سال 1968 صدام حسین مجددا کودتا کردند حزب بعث بر سر کار آمد و از ابتدا دشمنی خود را با ایران برای تقویت هویت عربی بین‌النهرین به کار برد. در این راستا بود که صدام حسین بیش از هر کس دیگری میلیاردها دلار از پول نفت مردم عراق را برای جا انداختن نام جعلی خلیج‌فارس استفاده کرد. اما این تلاش‌ها نتیجه‌ای به همراه نداشت تنها سلسله‌ای از تعصبات در کشورهای اطراف عراق مانند کویت، قطر و امارات استفاده شد.
مجتهدزاده اضافه کرد: تنها دولتی که مصمم بوده و جاهلانه در استفاده از نام جعلی خلیج‌فارس اصرار دارد امارات متحده عربی است البته جای تاسف دارد که دولت عربستان نیز برای مدتی خود را از این ماجراجویی‌ها کنار کشیده اما به دلیل برخی اتفاقات در سالهای اخیر تا حدودی خود را دخیل این درگیری‌ها کرده است.
وی درباره اظهاراتی مبنی بر کم کاری دولت ایران برای صیانت از نام خلیج فارس گفت: دولت ایران در این زمینه هم پیش از وقوع انقلاب و پس از آن اقدامات بسیاری انجام داده است اما دولت در این باره حوزه عملش محدود است در مقابل دانشگاهیان آزادی عمل گسترده‌ای دارند و افراد آکادمی ایران در داخل و خارج از کشور زحمات بسیاری کشیده‌اند و توانستند نام خلیج فارس را در دنیای غرب اثبات کنند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه در طول سالیان گذشته به هنگام مشاهده استفاده از نام جعلی خلیج عربی به آن رسانه یا سران غربی نامه اعتراضی نوشته و عذرخواهی دریافت کرده است، گفت: ریشه‌های این فتنه که صدام حسین با میلیاردها دلار آبیاری کرده است هر از گاهی در برخی جاها خودنمایی می‌کند اما ایرانیان به خوبی به مقابله با آن می‌پردازند. امروزه مطلقا در دنیا علم از نام جعل خلیج‌فارس استفاده نمی‌شود. تنها هر چه به ایران نزدیک می‌شویم این تعصبات الکی میان کشورهای منطقه دیده می‌شود که این تحرکات از سوی کشورهای حوزه خلیج فارس نه براساس اعتماد بلکه به دلیل لجبازی‌های سیاسی انجام می‌شود. از سال 1992 که ادعای جزایر علیه ایران مطرح شد کشورهای حوزه خلیج فارس تعصبات شدید نشان دادند.
منبع :http://isna.ir
خلیج فارس، مظهر خدمات متقابل بین اسلام و ایران :
رئیس مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: خلیج فارس می‌تواند مظهر خدمات متقابل بین اسلام و ایران باشد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، علی لاریجانی تصریح کرد: احساسات ناسیونالیستی نمی‌تواند جایگزین دین مردم شود و اگر کسی این طور فکر کند، خود را به نابینائی زده است. البته زمانی افراطی‌گری در زمینه‌ی تفکر ناسیونالیستی در منطقه ایجاد شد، اما نتیجه نداشت. تفکر اسلامی به ملی‌گرائی احترام می‌گذارد ولی در جا و اندازه‌ی خودش.
وی همچنین اظهار کرد: در مسائل مختلف مربوط به خلیج فارس از جمله حوزه‌های اقتصادی، امنیتی، محیط زیست و فرهنگی باید رویکرد تعاملی در منطقه شکل گیرد؛ آنوقت به اقتصاد و امنیت پایدار می‌رسیم.
لاریجانی با اشاره به اینکه اگر رویکرد درستی نسبت به مسائل خلیج فارس داشته باشیم، بهره‌های زیادی از آن می‌توانیم ببریم، گفت: خلیج فارس سرزمین و خوان گسترده‌ای است که همه می‌توانند از آن استفاده کنند. پرتغالی ها و اسپانیایی‌ها نیز برای استفاده از همین مواهب به این منطقه آمدند.
رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه برخی مقامات آمریکائی گفته بودند اگر نقشه‌ی دنیا مسطح باشد، مرکز آن خلیج فارس است، ادامه داد: متاسفانه شاهد هستیم همسایه‌های ما منافع خود را با عجله‌ای که برای استفاده از منابع منطقه دارند به سادگی هدر می‌دهند و جیب دیگران را پر می‌کنند. اینکه ما با معقولیت از منابع استفاده کنیم، مهم است و بهمگرائی منجر می‌شود.
لاریجانی همچنین در ادامه‌ی سخنانش گفت: ورود بیگانگان به محدوده‌ی خلیج فارس و استفاده از کشتی‌ها و سوخت‌های نامناسب تبعاتی را از نظر زیست محیطی ایجاد کرده است و دولت‌های مختلف باید نسبت به این موضوع حساس باشند، چرا که خسارت این بی‌دقتی‌ها کم نیست. در موضوع انرژی هسته‌ای ایران، برخی آقایان در منطقه‌ی ما می‌گفتند که نگران ایجاد مشکلات محیط زیستی هستند، اما ما پاسخ دادیم که انرژی هسته‌ای نظام‌ها و نظارت‌های مشخصی دارد؛ آن‌چیزی که باید نگران باشید، در ورود کشتی‌هائی است که از سوخت اتمی استفاده می‌کنند و شما حتی از آنها خبر هم ندارید.
رئیس مجلس شورای اسلامی درباره‌ی مسائل امنیتی حوزه‌ی خلیج فارس نیز توضیح داد: به دلیل حسایت‌های موجود نگاه ویژه‌ای به این حوزه می‌شود؛ این موضوع را در چند جنگ رخ داده می‌توان دید. حوزه‌ی خلیج فارس زنده است و حرکت در آن وجود دارد.
او با اشاره به اینکه انقلاب اسلامی موجی را ایجاد کرد، گفت: سلطان یکی از کشورهای منطقه که اطلاعات زیادی از جنگ داشت، روزی به من گفت موضوع جنگ صدام علیه ایران، مساله‌ی یک فرد نبود، بلکه همه برای این کار بسیج شده بودند. او نقل می‌کرد که دو روز پیش از آغاز جنگ، «ملک حسین اردنی» از صدام پیام آورد که تا دو روز دیگر جنگ شروع می‌شود، پس از آن معاون صدام به آن کشور رفت و جنگ ایران و عراق نیز آغاز شد، آنها می‌خواستند امکان پرواز هواپیماها را از آن مسیر فراهم کنند. همچنین در سالهای بعد هم دیدیم که عراق و افغانستان را اشغال کردند؛ وقتی عراق را گرفتند گفتند میخواهیم دموکراسی ایجاد کنیم تا روی کشورهای همسایه سایه بیندازد، اما خودشان در باتلاق گیر کردند و به سختی از آن بیرون آمدند، این اشغال به عنوان مبارزه با تروریسم بود، اما باعث گسترش تروریسم شد.
وی در ادامه تاکید کرد: باید با کشورهای دیگر همگرائی درونی و هم‌افزائی در قدرت را دنبال کنیم. چند سال پیش مطلع شدیم که انواع سلاح‌های مخرب به کشوری کوچک در منطقه حمل می‌شود وقتی این موضوع را به مسئولان آن کشور اطلاع دادیم آنها جواب دادند که اصلا از این موضوع مطلع نیستند. ذلت این است که پایگاهی در یک کشور بزنند، در حالی که مسئولان آن اصلا ندانند در آن‌جا چه می‌گذرد؟
لاریجانی درباره‌ی جعل نام خلیج فارس نیز اظهار کرد: درباره‌ی نام خلیج فارس ابهامی وجود ندارد، اما چرا برخی شبه ها را ابهام کرده‌اند؛ آنها تصور می‌کردند این کار زمینه‌ای برای فشار سیاسی است، در حالی که ما سایش با همسایه‌ها را دنبال نمی‌کنیم و مبنای حرکت‌های ما جنس ناسیونالیستی ندارد.
رئیس‌مجلس شورای اسلامی که در اختتامیه‌ی دهمین همایش ملی خلیج فارس در بندرعباس سخن می‌گفت، اضافه کرد: دورنمای منطقه پاک‌تر از گذشت است، چون کسانی که دنبال دسیسه بوده‌اند دچار فرسودگی شده‌اند و حالا به دنبال گونه‌ی دیگری از نفوذها و نقشه‌ها هستند. بیداری اسلامی در منطقه امری واقعی است که قراردادن سدهائی در مقابل آن باعث می‌شود در آینده با انفجارهائی روبه‌رو شویم.
منبع :http://isna.ir